Het afgelopen jaar, 2011, was een jaar van extremen: enorme droogte in het voorjaar gevolgd door een extreem natte periode in de zomer en het najaar. Naast deze extreme weersomstandigheden zorgden een exportverbod naar Duitsland en de financiële malaise in de varkenshouderij voor schommelingen in de mestafzetprijzen, zo blijkt uit de mestprijsnotering van Mestportaal.nl.
De uitrijperiode van drijfmest in 2011 begon gunstig . De afzetprijs (prijs toe te betalen aan de ontvanger) van varkensdrijfmest was met 3 tot 5 euro per kuub toe het laagst van het jaar; akkerbouwers kregen meestal nog wel de mest gratis op het land gebracht. Droge omstandigheden bespoedigden het uitrijden van de mest en ruim voor half mei zaten alle gewassen in de grond. 2011 was een jaar met ideaal weer voor het zaaien en poten van de gewassen. Maar het droge weer hield aan en zorgde ervoor dat de groei van de gewassen – ook die van gras – achterbleef. Het werd zelfs zo droog dat er in zandgebieden problemen met verstuivingen waren.
Door de aanhoudende droogte bleef de vraag naar mest uit en stabiliseerde de markt: geen vraag en geen aanbod. De prijs van varkensdrijfmest steeg na half mei naar een niveau van rond 6 euro per kuub toe en bleef lang op dat niveau hangen, tot de uitrijperiode afgelopen was en de prijzen doorstegen naar maximaal 10 euro toe te betalen aan de afnemer. In december was het hoogtepunt van de Mestportaalnotering al bereikt en daalden de prijzen in het noorden alweer licht richting 9 euro per aangevoerde kuub.
Veel regen
In juli kwam er regen, veel regen, zoveel dat dit de oogst van akkerbouwgewassen vertraagde. Voor veel akkerbouwers was het rennen en vliegen op de dagen dat er wel geoogst kon worden. Als er nog mest uitgereden kon worden, moest er wel rekening gehouden worden met de fosfaatgift die als een beperkende factor geldt. Veel akkerbouwers kiezen hierdoor voor een voorjaarsgift en nemen geen mest af in het najaar. De afzetprijs steeg hierdoor in het zuiden van het land voor varkenshouders richting 23 euro per kuub omdat de mest naar opslagen moest. Akkerbouwers wilden graag meer dan 10 euro per kuub toe betaald krijgen, maar de varkenshouders waren en zijn niet bereid om dat te betalen en houden de mest vast. Wel is er in het najaar veel vraag naar vaste mest geweest om de organische stof in de bodem op peil te houden. De akkerbouwers kregen die mest meestal nog gratis op het land, er was geen ruimte om geld toe te ontvangen.
Rundveehouders problemen in najaar
Rundveehouders kregen er ineens een extra grassnede bij , maar het droog binnenhalen was een uitdaging, net als een laatste drijfmestgift uitrijden voor september. Veel rundveehouders met percelen op zandgronden hebben niet alle kelders leeg kunnen rijden. Wel kregen rundveehouders in 2011 meer ruimte in de boer-boer-regeling, zodat er meer rundveemest in de buurt (binnen 10 kilometer) afgezet kon worden.
Exportverbod Duitsland
Varkenshouders hebben een moeilijk jaar achter de rug: hogere voerprijzen en opbrengstprijzen die niet meestegen. Distributeurs zijn voorzichtig geworden om grote partijen mest op te halen, doordat er veel rekeningen openstonden. Langdurige relaties tussen handelaar en varkenshouder blijkt voor de varkenshouder dit jaar een voordeel te zijn geweest. De afzet van drijfmest naar Duitsland werd geblokkeerd doordat de deelstaten Noordrijn – Westfalen en Nedersaksen druksterilisatie verplicht stelden om Nederlandse mest te weren. Het verbod werd pas eind augustus weer opgeheven. Meer mest moest in Nederland afgezet worden, maar dit heeft weinig invloed gehad op de mestafzetprijs, doordat in het najaar ook minder mest op de markt kwam. Door de slechte financiële situatie zijn er veel zeugenhouders gestopt. Volgens de ki-organisaties zijn er over heel 2011 ongeveer 7 procent minder inseminaties bij zeugen uitgevoerd; deze trend zal in 2012 langzaam doorzetten. Dit betekent dat er ook minder mest op de markt komt afhankelijk van wat de biggenexport doet. Als deze trend doorzet is de verwachting dat in het voorjaar de mestprijzen lager zullen liggen dan afgelopen jaar. Geld toebetalen zullen de meeste akkerbouwers dit jaar waarschijnlijk nog niet hoeven. De mestprijzen van komend voorjaar zullen ook afhankelijk zijn van de voorraden die zich nu al in de mestsilo’s van de akkerbouwers en distributeurs bevinden.
Afzet pluimveemest
Met de export naar Duitsland en Frankrijk en de verbrandingsinstallatie in Moerdijk hebben pluimveehouders geen grote problemen met de afzet van de mest.In het najaar kende de notering een verhoging doordat ook de vaste mest in Duitsland in opslag moest en hierdoor verder gereden moest worden. Vooral de transportafstand bepaalt de afzetprijs van de mest.
Welke vorm van verwerking in 2012
De nieuwe mestwetgeving die eraan komt stelt mestverwerking verplicht voor bedrijven met een overschot aan mest. Dit zal de markt beïnvloeden doordat er meerdere soorten mest op de markt komen . (Co-) vergisting valt zo goed als zeker niet onder mestverwerking en heeft het nu al moeilijk door de hogere grondstofprijzen. In 2012 zullen veel bedrijven zich gaan buigen over de vraag of en welke verwerking op boerderijschaal of op grotere schaal de oplossing is voor hun bedrijf. Dit zal ook nieuwe producten met zich meebrengen waar wellicht een nieuwe prijsnotering uit voortvloeit. Houd Mestportaal.nl dus goed in de gaten.
Meer informatie over de mestprijzen vindt u op www.mestportaal.nl.
