Energie winnen uit mest, het is één van de manieren waarop op veel plekken in Overijssel al duurzame energie wordt opgewekt. Zulke initiatieven zijn vaak afhankelijk van subsidie om de onrendabele top te compenseren.
Toen minister Jetten vorig jaar aankondigde de tarieven van die SDE-subsidie voor kleinschalige monomestvergisting naar beneden bij te stellen, werden veel initiatieven onrendabel. Overijssel heeft zich volop ingespannen voor een passende SDE-regeling voor kleine monomestvergisters én met resultaat: ruim 100 initiatieven voor mestvergisting kunnen in Overijssel alsnog aan de slag. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft een extra categorie kleine monomestvergisters toegevoegd.
Overijssel was de eerste provincie die een brandbrief naar Den Haag stuurde toen de SDE-tarieven naar beneden werden bijgesteld voor kleine mestvergisters. De provincie maakte zich hard voor een aparte subsidiecategorie voor kleine monomestvergisters. Dat zijn kleinere installaties, die uitsluitend mest van één of soms enkele boerderijen kunnen verwerken. Het ministerie komt nu met een passende regeling voor die categorie. Met de nieuwe tarieven is vergisten op kleine schaal voor het maken van groen gas en om rechtstreeks biogas toe te passen goed rond te rekenen.
Biogas
Het vergisten van mest levert biogas op. Biogas is een duurzaam gas dat opgewaardeerd kan worden tot aardgaskwaliteit, dat groen gas genoemd wordt. Veel huizen en bedrijven gaan van het fossiele aardgas af en schakelen om naar elektriciteit. Dat kan niet overal. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsprocessen met temperaturen boven de 150 graden Celsius. Groen gas kan dan uitkomst bieden. Verwacht wordt dat groen gas een belangrijke rol zal innemen in het toekomstige, duurzame energiesysteem.
Duurzame landbouw
Nu ligt mest vaak te wachten in een mestopslag, wat veel methaanemissie oplevert. Door mest dagvers of het liefst uurvers te vergisten, halveert de stikstofemissie in de stal en daalt de methaanuitstoot met zo’n 85%, zo wijzen studies uit. Daarnaast levert de verkoop van biogas de boer ook nog eens geld op, wat weer bijdraagt aan het toekomstperspectief voor de agrarische sector. Biogas uit de mest halen is dus goed voor landbouw, klimaat én natuur.
Bijmengverplichting
Schrijver van de brandbrief, gedeputeerde Tijs de Bree is opgelucht: “Dankzij de subsidie kunnen veel initiatieven in Overijssel starten en dat is ook hoog tijd. Vanaf 2026 geldt een bijmengverplichting voor de energieleveranciers: van al het gas in het openbare net dat gebruikt wordt, moet een deel groen gas zijn, tot 2030 ca. 20%. De vraag naar groen gas gaat dus enorm stijgen.”
Ambitie
In die vraag kan worden voorzien als de Overijsselse boeren bereid zijn om mest te (laten) vergisten. Tot 2030 wil Overijssel de helft van alle beschikbare mest vergisten. Een flinke ambitie, want dat gebeurt nu nog maar met 4% van de mest. Met 50% van de mest kan in 2030 ca. 100 miljoen kuub groen gas worden geproduceerd. Daarmee kan dan 20% van het aardgasgebruik van alle huishoudens in Overijssel worden vervangen. “Een prachtige kans en een enorme uitdaging. We zetten er samen met gemeenten, agrariërs en de sector de schouders onder”, aldus De Bree.
