In volle vaart worden momenteel de details uitgewerkt van het nieuwe mestbeleid. Na de kabinetsvisie eind september vorig jaar en het AO mest wat in december volgde is het dit jaar tijd voor daden. Ik kan nu ook terugblikken op ruim een jaar boerenavonden met presentaties over mest.
In dat jaar zie ik een duidelijke verschuiving van passief naar actief. Dachten veel boeren een jaar geleden nog dat er een soort fosfaatrecht zou komen na 2015, inmiddels wordt er aan steeds meer keukentafels nagedacht over mestverwerking. Die nieuwe realiteit gaat volgens Bleker ook in op 1 januari 2013, dus wordt het ook tijd om over dat soort zaken te gaan nadenken.
Gecombineerde opgave
Technisch en economisch hebben veel ondernemers wel inzicht in het bedrijf. Mest en milieu staat niet op de kaart! Stel nu dat de Gecombineerde Opgave vragen bevatte over mestbeleid, zouden de resultaten dan ook schokkend zijn? Een paar van die vragen die ik op zo’n boerenavond vaak de zaal inslinger geven vaak verassende uitkomsten. Weet u hoeveel mest u kunt plaatsen in 2013? Wie vult zelf z’n bemestingsplan in? Wie heeft een verklaring voor een niet sluitende stalbalans? Waarom loopt uw fosfaatgehalte in de grond op en uw opbrengst terug? Weet u wat u aan mineralen van een hectare oogst? Wie doet er mee aan BEX? En de eerste vraag vaak: wie wil er meer dieren houden na 2015? Deze laatste aan het begin én het eind van de avond stellen doet het trouwens ook goed, veel twijfelvingers van eerst blijven aan het eind van de avond naar beneden.
Zelf de regie houden
Heel weinig boeren kennen hun eigen overschotspositie in 2013. Bijna niemand maakt z’n eigen bemestingsplan. Stalbalansen die niet uitkomen zijn het gevolg van verkeerde forfaits of verkeerde mestbemonstering. BEX kan alleen uit voor intensieve maïsboeren. Fosfaat in de grond en organische stof worden niet met elkaar in verband gebracht. Kortom, er moet hoognodig een derde dimensie ingevuld worden op de boerenbedrijven. Hoe je van een kilo voer uitrekent wat het oplevert qua melk, vlees of eieren, dat lukt al aardig. Van een kilo bemesting naar gewasopbrengst wordt al wat lastiger. Maar als we gaan praten over fosfaatbenutting, kringloop, organische stofbalans, dan staken de stemmen vaak. Helemaal niet erg dat dat nu het geval is, het kan alleen niet zo blijven.
Verplichte mestverwerking
Die derde dimensie, welk milieueffect een bedrijf heeft, dat is nu een blinde vlek. Zodra verplichte mestverwerking ingaat wordt de P van fosfaat ook de P van pegels of pecunia. Want een kilo fosfaat die u wel voert maar niet benut, die moet mogelijk verplicht worden verwerkt. Verwerken betekent ‘het land uit’ of via de kunstmestroute terug op het land. Met de Europese Commissie zijn we overeengekomen dat in 2015 evenwichtsbemesting de norm wordt. Hoeveel fosfaat er van een hectare geoogst wordt is daarmee ineens van groot belang. Want dan is opbrengst ineens gelijk aan bemesting. En bemesting bepaalt het aantal dieren wat er past op die grond.
Mineralenkringloop
De productie van die dieren bepaalt de mest. Zo vallen economie, vakmanschap en mineralenbenutting samen. Wilt u dat echt niet zelf kunnen uitrekenen? Wilt u als varkenshouder ook niet een BEX? Hoe wordt u wijzer in de mineralenkringloop van uw bedrijf? Die antwoorden bepalen het antwoord op de 2015-vraag!
