De toepasbaarheid van mineralenconcentraat (MC) op melkveebedrijven is een van de onderzoeken die tijdens het pilotproject is uitgevoerd. Via een checklist zijn de voor- en nadelen van het gebruik van MC op een rij gezet. De uitkomsten zijn per bedrijf verschillend.
Wat is MC?
MC zijn vloeibare stikstof/kalium meststoffen gemaakt uit vooral varkensmest door leveranciers die erkend zijn door de overheid. MC bevat relatief veel stikstof in de vorm van ammonium, veel kali en weinig fosfaat. Het stikstof, fosfaat en kali-gehalte varieert per producent. Het is raadzaam om bij aanschaf van MC te letten op de samenstelling. Het is namelijk belangrijk om het product te kiezen dat het beste past op het bedrijf.
Hoeveel gebruiken?
Hoeveel MC wordt gebruikt op een bedrijf wordt bepaald door de behoefte aan de meststoffen in MC en de ruimte voor het gebruik. Deze ruimte wordt bepaald door gebruiksnormen voor stikstof en fosfaat. Stikstof in MC telt voor 100% mee voor de gebruiksnorm voor werkzame) stikstof, maar het telt mee als kunstmest, niet als dierlijke mest. Over de werking van de stikstof bestaat nog onzekerheid.
Ook fosfaat in MC telt mee voor de gebruiksnorm. Bedrijven die dierlijke mest moeten afvoeren vanwege fosfaat, doen er goed aan acht te slaan op de aanvoer van fosfaat met MC. De fosfaatgehaltes van de meeste producten zijn weliswaar laag: per kg N komt gemiddeld voor alle producten 0,06 kg fosfaat mee. Maar, afhankelijk van het gebruikte product, kan de aanvoer toch van betekenis zijn en tot gevolg hebben dat weer meer dierlijke mest moet worden afgevoerd.
MC kan voorzien in een deel van de kali behoefte van gras en maïs, maar er kan ook sprake zijn van overmaat. Melkveehouders op intensieve bedrijven gaan er vaak vanuit dat de behoefte aan kali volledig gedekt wordt door gebruik van dierlijke mest. Dat is niet altijd een terechte aanname. Bij een hoge fosfaattoestand in de bodem is de gebruiksruimte van fosfaat en daardoor de ruimte voor dierlijke mest laag. Dat drukt ook de kali gift met dierlijke mest. Aanvullend kali kan dan toch gewenst zijn. Ook het kali getal in de bodem is sterk bepalend voor de kali behoefte.
Hoe opslaan en aanwenden?
MC wordt veelal direct na aanvoer aangewend zodat opslag niet nodig is. Als MC toch wordt opgeslagen dan is het van belang dat de opslag goed afgesloten is. Anders is de kans groot dat stikstof in de vorm van ammoniak vervluchtigt. Aanwending op grasland kan gemengd met drijfmest of apart. Elke werkwijze heeft voor- en nadelen.
Deze worden in het rapport besproken. Gemengd aanwenden spaart een werkgang uit en bespaart dus loonkosten en voorkomt dat gras tweemaal doorsneden wordt met een zodebemester. Bemesten op maat (variabele gift per perceel) wordt lastiger. In maïs zou MC idealiter in de rij gegeven moeten worden.
Financieel saldo
Gebruik van MC kan zeker profijtelijk zijn ten opzichte van gangbare kunstmestproducten. Het voordeel wordt deels bepaald door de werking van de stikstof in MC, maar veel meer invloed heeft nog de mate waarin kali voorziet in een behoefte. Dit komt door de hoge prijs van kali. Al met al hangt de bemestende waarde van de componenten in MC sterk af van het bedrijf waar het wordt toegepast.
Het hele rapport ‘Gebruik van mineralenconcentraat in de melkveehouderij’ is via deze link te downloaden.
